Ата-аналарға кеңес беру

Фонематикалық есту - сөйлеу дыбыстарын есту және ажырату қабілеті. Фонематикалық есту қабілетсіз сөйлеу толыққанды болмайды, балалар дыбысы бойынша жақын дыбыстарды шатастырады (п-б, д-т, с-з, ш-ж және т.б.), бұл кейіннен олардың хатында әсер етуі мүмкін.

Фонематикалық есту жаттығады. Бірінші дыбысты таңдау, берілген дыбысқа сөздерді білу, келісуді 4 жылдан бері орындауға болады.

5 жылдан кейін балалардың көпшілігінде сөздің дыбыстық құрамында саналы бағдар қалыптасады. Дыбысты сөзден саналы түрде бөлудің алғашқы әрекеттері, содан кейін сол немесе басқа дыбыстың дәл орнын орнату грамотаға оқытудың қажетті алғышарттары болып табылады.

Егер дыбысты сөзден бөлу мектепке дейінгі жастағы балаларда кенеттен пайда болса, дыбыстық талдаудың күрделі формаларына арнайы үйрету қажет. 5 жастан 6 жасқа дейінгі бала тиісті оқыту кезінде сөздің басы, ортасы, соңы – сөздегі дыбыс позициясын анықтауды ғана емес, сонымен қатар позициялық дыбыстық талдауды де меңгере алады.

Сөзде дыбыстың нақты орнын белгілей отырып, дыбыстарды олардың сөзде жүру реті бойынша атай отырып, өз балаңызға сөздердің дыбыстық мәдениетін ұғынуда алғашқы қадамдар жасауға және сол арқылы оның мектепте оқуын жеңілдетуге көмектеседі.

Сөздерді дыбыстық талдау

 (әрекет тәсілі - алгоритм)

1. Сөзді айту және өзін тыңдау.

2. Сөзде дыбыстарды бөлектеңіз (мысық, сорпа).

3. Бірінші дыбысты таңдау, дауысты немесе дауысты анықтау, оны шартты белгімен белгілеу. Егер дыбыс үнсіз болса, оған сипаттама беріңіз: саңырау-саңырау, қатты-жұмсақ.

4. Екінші дыбысты таңдау ... (3-қадам және әр сөз дыбысымен).

5. Сөздің сызбасын (дыбыс үлгісін) үстелге салыңыз немесе дәптерге салыңыз. Мысалы:

Қыс

бірінші дыбыс [с'] – согласный, ойындар, жұмсақ;

екінші дыбыс [және] – дауысты;

үшінші дыбыс [м] – согласный, сыңғырлаған, қатты; төртінші дыбыс [а] - дауысты

Тәрбиеші Байзулгарипова Г. А.